Karol Stanisław Zborowski, znany również pod nazwiskiem Zajdel, to wyjątkowa postać, której życie było pełne zaangażowania w obronę ojczyzny. Urodził się 14 stycznia 1892 roku w Krosnie, a jego historia kariery wojskowej oraz działalności niepodległościowej ściśle związana jest z historią Polski XX wieku.
W ciągu swojego życia, Zborowski odniósł wiele sukcesów jako podpułkownik artylerii Wojska Polskiego. Jego wysiłki i determinacja przyczyniły się do walki o wolność i niepodległość kraju. Zmarł 6 czerwca 1961 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie trwały ślad w pamięci wielu pokoleń.
Życiorys
Karol Zborowski przyszedł na świat 14 stycznia 1892 roku w Krośnie, które wówczas było powiatowym miastem w ramach Królestwa Galicji i Lodomerii. Pochodził z rodziny o ustabilizowanej pozycji, jego ojcem był Wojciech, kierownik w rafinerii, a matką Anna, z domu Wojtyczek.
W trakcie I wojny światowej wstąpił do 1 Pułku Artylerii Legionów Polskich, gdzie nabywał doświadczenie wojskowe. Już we wrześniu 1916 roku osiągnął awans na ogniomistrza, co świadczy o jego umiejętnościach oraz zaangażowaniu w służbę.
Po wojnie, 18 marca 1919 roku, został mianowany podporucznikiem artylerii, pełniąc wówczas służbę w 1 Pułku Artylerii Polowej. W czerwcu 1921 roku, po kilku latach służby, trafił do 11 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej. Jego kariera wojskowa rozwijała się dynamicznie, wkrótce został przeniesiony do 10 Pułku Artylerii Ciężkiej w Przemyślu, gdzie dowodził 6. baterią.
W dniu 3 maja 1922 roku, Zborowski został zweryfikowany w stopniu kapitana, co potwierdzało jego status w korpusie oficerów artylerii, z 225. lokatą, a jego awanse były konsekwentne i systematyczne. W październiku 1924 roku dostał się do 17 Pułku Artylerii Polowej w Gnieźnie, gdzie od grudnia 1925 roku pełnił funkcję kwatermistrza pułku.
Nieco później, w kwietniu 1927 roku, awansował na majora, uzyskując 17. lokatę w korpusie oficerów artylerii. W listopadzie tegoż roku został dowódcą III dywizjonu, co pokazuje, jak w tłumie ambitnych oficerów wyrastał na lidera.
W kolejnych latach Zborowski przenosił się między jednostkami, zyskując kolejne awanse i odpowiedzialności. W lutym 1932 roku oficjalnie trafił do 19 Pułku Artylerii Lekkiej w Nowej Wilejce, gdzie dowodził III dywizjonem detaszowanym w Lidzie. W styczniu 1934 roku stał się podpułkownikiem, z 5. lokatą w korpusie artylerii, co było kolejnym sukcesem w jego karierze.
Jego różnorodna służba wojskowa kulminowała w najważniejszych momentach tuż przed wybuchem II wojny światowej. Z dniem 2 czerwca 1939 został przeniesiony do Komendy Obozu Ćwiczeń Leśna, gdzie był komendantem garnizonu oraz polskim komendantem Legionu Czechów i Słowaków. Po inwazji nad Polskę w dniu 19 września 1939 roku, przekroczył granicę z Węgrami, a następnie został internowany.
W kolejnych miesiącach jego sytuacja uległa dramatycznej zmianie. W listopadzie 1944 roku został przekazany Niemcom i trafił do obozu jenieckiego Luckenwalde. Po wojnie, 21 czerwca 1945 roku, zarejestrował się w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Kraków Miasto. Już 23 sierpnia 1945 roku wystąpił z wnioskiem o przyjęcie do służby czynnej w Wojsku Polskim.
Karol Zborowski zmarł 6 czerwca 1961 roku w Warszawie, a jego ostatnią ziemią spoczynku był cmentarz Powązkowski. Oprócz osiągnięć wojskowych, prowadził życie prywatne, żeniąc się z Jadwigą z Doboszyńskich, z którą doczekał się syna Zygmunta.
Ordery i odznaczenia
Karol Zborowski był osobą, która otrzymała wiele uznawanych wyróżnień za swoje zasługi. Jego działalność w walce o niepodległość, jak i długotrwała służba dla kraju, zostały docenione w sposób szczególny.
- Krzyż Niepodległości – przyznany 6 czerwca 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych, który otrzymał dwukrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi – nadany w 1938 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 – przyznany w 1928 roku,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – otrzymany również w 1928 roku,
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę – nadany w 1938 roku,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: KAROL ZBOROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 28.10.2023 r.]
- a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 09.08.2021 r.]
- a b Żołnierze Niepodległości : Zajdel Karol Stanisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 09.08.2021 r.]
- Rybka i Stepan 2006, s. 158.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 181.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 11 z 7 czerwca 1934 r., s. 163.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 1 z 24 stycznia 1934 r., s. 1.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 6 z 23 marca 1932 r., s. 236.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 8 z 11 listopada 1931 r., s. 365.
- M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 391, 456.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 25 z 31 października 1927 r., s. 326.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 13 z 20 kwietnia 1927 r., s. 120.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 130 z 9 grudnia 1925 r., s. 709.
- Rocznik Oficerski 1924, s. 668, 742.
- Rocznik Oficerski 1923, s. 797, 818.
- Dz. Rozk. Wojsk. Nr 36 z 1 kwietnia 1919 r., poz. 1148.
- Spis oficerów 1921, s. 317.
- Kuprianis 2010, s. 104.
- Kuprianis 2010, s. 103.
- Lista starszeństwa 1922, s. 196, jako Karol Stanisław Zajdel.
- Kolekcja, s. 6.
- Kolekcja, s. 7.
- Kolekcja, s. 2.
- Kolekcja, s. 3.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jacek Bajger | Juliusz Ziemba | Żywisław Leliwa-Pilecki | Jan Niezgoda | Franciszek Płonka | Irena Chodorowska (harcerka) | Władysław Glazór | Kazimierz Wianecki | Stanisław Pelc (1895–1980) | Władysław Suryn | Tadeusz Kubit | Józef Kwaciszewski | Tadeusz Kazalski | Władysław Kasza | Stanisław Jugendfein | Zbigniew Szuber | Leszek Kozłowski | Józef CzuchraOceń: Karol Zborowski