Stanisław Szczur, urodzony 24 lutego 1955 roku w Krośnie, a zmarły 11 listopada 2010 roku w Rabce-Zdroju, był postacią znaczącą w polskiej historiografii. Był nie tylko utalentowanym historykiem mediewistą, ale także profesorem doktor habilitowanym. W swojej karierze akademickiej do roku 2006 pełnił rolę wykładowcy naUniwersytecie Jagiellońskim, gdzie zyskał uznanie jako ekspert w dziedzinie inkunabułów oraz starodruków.
Szczur był znany ze swojego zaangażowania w badania nad historią książki, co uczyniło go autorytetem w zakresie edytorstwa oraz analizy dawnych tekstów. Jego prace przyczyniły się do zrozumienia nie tylko samego kontekstu historycznego, ale i kulturowego, w jakim powstawały te niezwykłe dokumenty.
Życiorys
Stanisław Szczur, który ukończył I LO w Krośnie w 1974 roku oraz Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1978 roku, zyskał doktorat w 1985 roku. Jego dzieło dotyczące Traktatów międzypaństwowych Polski piastowskiej przyczyniło się do uzyskania przez niego stopnia doktora habilitowanego w 1991 roku. Specjalizując się w archiwistyce, w 1999 roku został profesorem nauk humanistycznych.
Był aktywnym członkiem Instytutu Historii przy Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie spełniał rolę zastępcy przewodniczącego Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Z ramienia uniwersytetu zasiadał również w Senacie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Przemyślu.
Jego obszary zainteresowań obejmowały historię Polski oraz historię powszechną z późnego średniowiecza. Szczur był autorem podręcznika akademickiego pt. Historia Polski. Średniowiecze, wydanego w 2002 roku, który doczekał się wznowień w latach 2004, 2005 oraz 2007. Działał również jako współredaktor w publikacji Piastowie. Leksykon biograficzny. Zgodnie z informacjami zawartymi w jego biogramie z 1993 roku, do tego czasu stworzył około 100 prac historycznych. W 1998 roku uhonorowano go subsydium profesorskim w programie MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Stanisław Szczur zmarł, a 18 listopada 2010 roku został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, po czym jego ciało przeniesiono na cmentarz w rodzinnym Krośnie.
Kradzież starodruków w Sandomierzu
W lutym 2006 roku, Szczur został aresztowany w związku z podejrzeniami o kradzież cennych XV- i XVI-wiecznych starodruków z Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Sandomierzu. W chwili zatrzymania posiadł osiem inkunabułów i starodruków, które nielegalnie wyniósł z biblioteki. W trakcie śledztwa przyznał się do popełnionego przestępstwa, a 1 września 2006 roku, decyzją administracyjną, został usunięty z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dochodzenie w sprawie kradzieży zakończono na początku grudnia 2006 roku.
Śledczy ustalili, że w latach 2003–2006, Stanisław Szczur ukradł co najmniej 70 lub blisko 90 archiwalnych dzieł, w tym wartościowe pozycje takie jak Lunarium Bernarda Granollachsa z 1498 roku oraz dwa starodruki z 1516 roku. Łączna wartość skradzionych dzieł została oszacowana na przynajmniej 875,6 lub 900 tysięcy złotych. Oprócz samej kradzieży, oskarżony został także obwiniony o zniszczenie niektórych pozycji przez wyrywanie i wycinanie stron.
Po sformułowaniu aktu oskarżenia, na początku grudnia, Stanisław Szczur złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego bez prowadzenia rozprawy. Sąd przychylił się do tego wniosku, skazując go na trzy lata pozbawienia wolności, której wykonanie zostało warunkowo zawieszone na okres pięciu lat, a także nałożono na niego grzywnę w wysokości 72 tysięcy złotych. Oprócz tego Szczur został zobowiązany do naprawienia szkody na sumę 91,7 tys. zł oraz do pokrycia kosztów postępowania wynoszących 30 tysięcy złotych. W uzasadnieniu wyroku sąd zaznaczył, że oskarżony wykazał współpracę z organami ścigania oraz przyczynił się do odzyskania skradzionych woluminów, co doprowadziło również do postawienia zarzutów krakowskiemu antykwariuszowi. Wyrok stał się prawomocny.
Wybrane publikacje
Oto lista kluczowych prac Stanisława Szczura, która odzwierciedla jego wkład w badania historyczne:
- – W sprawie Zbigniewa rzekomego męczennika koprzywnickiego z XIII w., „Nasza Przeszłość” 60 (1983), s. 296–297,
- – Traktaty międzypaństwowe Polski piastowskiej, Kraków: nakładem UJ 1990, ISBN 83-233-0370-3 – rozprawa habilitacyjna,
- – (redakcja) Akta Kamery Apostolskiej, t.3: Księga kolektora papieskiego Piotra syna Stefana 1373-1375, wyd., wstępem i indeksem opatrzył Stanisław Szczur, Kraków: PAU 1994,
- – Annaty Papieskie w Polsce w XIV wieku, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 1998, ISBN 83-233-1095-5,
- – Papież Urban V i powstanie Uniwersytetu w Krakowie w 1364 r., Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana” 1999, ISBN 83-909094-2-1,
- – (redakcja) Piastowie. Leksykon biograficzny, red. nauk. Stanisław Szczur, Krzysztof Ożóg, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999,
- – (redakcja) Polska i jej sąsiedzi w późnym średniowieczu, pod red. Krzysztofa Ożoga, Stanisława Szczura, Kraków: Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana” 2000,
- – Historia Polski. Średniowiecze, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2002, ISBN 83-08-03272-9. Wznawiany w 2004, 2005 i 2007,
- – (redakcja) Poloniae merenti. Księga pamiątkowa jubileuszu sześćsetlecia odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego 1400–2000, pod red. Stanisława Szczura, Kraków: Ośrodek Informacji i Promocji Uniwersytetu Jagiellońskiego 2003,
- – (redakcja) Servo veritatis: materiały międzynarodowej konferencji dla uczczenia 25-lecia pontyfikatu Jego Świątobliwości Jana Pawła II, Uniwersytet Jagielloński, 9-11 października 2003 r., red. Stefan Koperek, Stanisław Szczur, Kraków: Wydaw. Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 2003,
- – Skarbowość papieska w Polsce w latach 1378-1431, Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana” 2008,
- – Jan XXII, Kraków: Wydawnictwo WAM 2010.
Przypisy
- Stanisław Szczur. wydawnictwoliterackie.pl. [dostęp 01.05.2024 r.]
- Jan Wiktor Tkaczyński (red.): Pro Memoria II. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na Cmentarzu Rakowickim i Salwatorskim 1803–2015. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016 r., s. 246.
- Wyrazy współczucia. zrecin.vgh.pl, 11.11.2010 r. [dostęp 19.06.2012 r.]
- Nekrolog. dziennik.krakow.pl, 17.11.2010 r. [dostęp 19.06.2012 r.]
- Laureaci: Edycja 1998 – Nauki humanistyczne i społeczne. fnp.org.pl. [dostęp 06.12.2009 r.]
- Dokumenty. Nominacje profesorskie. kbn.icm.edu.pl. [dostęp 06.12.2009 r.]
- Władze uczelni. pwszprzemysl.edu.pl. [dostęp 06.12.2009 r.]
- Prof. Stanisław Szczur, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 06.12.2009 r.]
- Więzienie w zawieszeniu dla profesora UJ za kradzież starodruków. gazeta.pl, 02.02.2007 r. [dostęp 06.12.2009 r.]
- Świętokrzyskie: Wyrok wobec profesora UJ – prawomocny. money.pl, 16.02.2007 r. [dostęp 17.06.2009 r.]
- Wyrok za kradzież inkunabułów. gazeta.pl, 02.02.2007 r. [dostęp 06.12.2009 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Owsiak | Joanna Pisulińska | Stanisław Andrzej Moskal | Ewa Orlof | Elżbieta Niezabitowska | Czesław Nanke | Michał Starzewski | Łukasz Łuczaj | Walerian Czykiel | Magdalena Klimek-Ochab | Beata Lorens | Ludwik Krzyżanowski | Andrzej Gonet | Stanley Kronenberg | Kazimiera Moskalówna | Adam Urbanek | August Mazurkiewicz | Władysław Szombara | Jerzy Ginalski (archeolog) | Józef MareckiOceń: Stanisław Szczur