Łukasz Łuczaj

---

Życiorys

Łukasz Łuczaj, naukowiec i popularyzator wiedzy, swoją edukację rozpoczął w I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Krośnie, gdzie wyróżniał się jako stypendysta Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. W 1994 roku zdobył tytuł magistra biologii środowiskowej na Uniwersytecie Warszawskim. Jego praca magisterska koncentrowała się na nowo wprowadzonych gatunkach krzewów w Puszczy Białowieskiej.

W 1999 roku, również na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskał stopień doktora. Tematem jego pracy doktorskiej była „Struktura roślinności i efekty brzegowe w strefie kontaktowej lasu i łąki”, której autorem był Janusz Faliński. W trakcie studiów doktoranckich zyskał doświadczenie pracując w Ogrodzie Botanicznym w Warszawie.

Obecnie mieszka na Podkarpaciu, gdzie prowadzi własne gospodarstwo, w którym stworzył dziki ogród. Prace nad bioróżnorodnością bożych owoców oraz eksperymenty ekologiczne są jego pasją. W ogrodzie w 2015 roku odnotowano ponad 400, a w 2021 roku już ponad 500 gatunków drzew. Pozostaje aktywny w utrzymywaniu łąk kośnych oraz rekultywacji naturalnych run leśnych w młodych lasach. Promuje ideę dzikiego ogrodu jako pionier tego ruchu w Polsce, organizując warsztaty dzikiej kuchni w Rzepniku.

Od 2011 roku piastuje stanowisko wykładowcy w Uniwersytecie Rzeszowskim, gdzie pracował zarówno na Zamiejscowym Wydziale Biotechnologii w Weryni URz, jak i w Instytucie Biologii i Biotechnologii. W 2012 roku otrzymał stopień doktora habilitowanego w Instytucie Botaniki Polskiej Akademii Nauk dzięki monografii pt. „Dziko rosnące rośliny jadalne użytkowane w Polsce od połowy XIX wieku do czasów współczesnych”. W tym samym roku awansował na profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu Rzeszowskiego.

W 2023 roku uhonorowany został tytułem profesora nauk ścisłych i przyrodniczych w dziedzinie biologii. Jest także promotorem trzech prac doktorskich. Jego badania obejmują ekologię roślin oraz etnobotanikę, w tym ludową taksonomię i dzikie rośliny jadalne. Pełni funkcję redaktora w kilku czasopismach naukowych, takich jak „Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine” oraz „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”, a także stworzył polskie pismo „Etnobiologia Polska”, które było wydawane w latach 2011–2021.

Produkuje badania dotyczące archiwalnych danych etnobotanicznych z terenu Polski i sąsiednich krajów oraz prowadzi badania w terenie nad używaniem roślin, w tym w Chinach, Laosie, na Kaukazie oraz Bałkanach. W 2020 roku znalazł się w prestiżowym rankingu naukowców opracowanym przez badaczy z Uniwersytetu Stanforda, który oceniał blisko 160 tys. naukowców na świecie, zwracając uwagę na osiągnięcia w zakresie publikacji.

Aktywnie angażuje się na rzecz ochrony przyrody w regionie Podkarpacia, w tym walki o ochronę rzek przed regulacją. Opracował mieszanki nasion łąkowych, które pozwalają na samoistne tworzenie kwietników z rodzimych, zagrożonych gatunków. Wspierał zajęcia związane z rzadkim koszeniem miejskich łąk w Rzeszowie, aby stworzyć odpowiednie warunki dla ich wzrostu.

Interesuje się również umiejętnościami survivalowymi, organizując warsztaty o tej tematyce oraz promując tryb życia zbieraczy-łowców. Jako publicysta i popularyzator nauki, współpracował z miesięcznikami takimi jak „Wróżka” i „Kuchnia”, gdzie pisał o dzikich roślinach jadalnych. Jest autorem tekstów w kwartalniku „Przekrój” i prowadzi blogi w języku polskim (www.lukaszluczaj.pl) oraz angielskim (www.thewildfood.org).

Jego osiągnięcia na YouTube przyciągnęły uwagę, gdzie jego polski kanał zyskał ponad 97 tys. subskrybentów (stan na 18.10.2024 r.), a także anglojęzyczny kanał The Wild Food. Jego siostra, Justyna Łuczaj-Salej, jest reżyserką, a wspólnie stworzyli cykl telewizyjny „Dziki obiad Łukasza Łuczaja” dla Kuchnia+ w 2011 roku. W 2016 roku ukazał się dokumentalny film „Świat według Łukasza” w reżyserii Piotra Sochy, nagrodzony na Festiwalu Filmów Optymistycznych „Happy End” w Rzeszowie.

Publikacje (wybór)

Wśród zasobów, które zgromadził Łukasz Łuczaj, znajdują się liczne książki popularnonaukowe oraz eseistyczne. Do najważniejszych osiągnięć autora zaliczają się:

• Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy (2002),
• Podręcznik robakożercy, czyli jadalne bezkręgowce Środkowej Europy (2005),
• W dziką stronę (2010),
• Dzika Kuchnia (2013),
• Seks w wielkim lesie (2020).

Kiedy mowa o osiągnięciach na polu badań naukowych, Łuczaj również przedstawił wartościowe prace. Wśród publikacji naukowych można znaleźć:

• Wild vascular plants gathered for consumption in the Polish countryside: a review (wraz z Wojciechem M. Szymańskim), „Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine” 2007, 3:17,
• Większość publikacji naukowych dostępna na Google Scholar: Lukasz Luczaj.

---

Oceń: Łukasz Łuczaj

---