Zbigniew Bocheński, urodzony 4 listopada 1901 roku w Krosnie, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej nauki. Jego życie zakończyło się 1 sierpnia 1976 roku w Krakowie, ale jego dorobek pozostaje aktualny i inspirujący.
Był on nie tylko historykiem, ale także muzealnikiem, który zajmował się szczególną dziedziną naukową – bronioznawstwem. Jego pasja i wiedza w tej dziedzinie przyczyniły się do znaczącego rozwoju badań nad bronią.
Życiorys
Zbigniew Bocheński był synem Zygmunta i Heleny z Tałasiewiczów. W latach 1912-1920 uczęszczał do IV Gimnazjum Realnego im. Henryka Sienkiewicza w Krakowie, a następnie studiował na Wydziale Historii Sztuki i Prehistorii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uzyskał stopień doktora filozofii w latach 1921-1926.
Od 1923 roku pełnił funkcję asystenta w Muzeum Sztuki i Archeologii UJ, a od 1929 roku był kustoszem Muzeum Narodowego w Krakowie. W okresie od 1930 do 1950 roku pracował jako sekretarz Związku Muzeów w Polsce oraz redaktor Pamiętnika Muzealnego. Dodatkowo był zaangażowany w różne komisje i komitety związane z konserwacją zabytków oraz pełnił rolę sekretarza naukowego Komisji Historii Sztuki Akademii Umiejętności w latach 1931–1936.
W 1932 roku ożenił się z Anną Misiąg. W trakcie II wojny światowej aktywnie uczestniczył w ukrywaniu i ratujących zbiorów muzealnych, w tym cennych dzieł, jak obraz „Hołd pruski” autorstwa Jana Matejki. Po wojnie był odpowiedzialny za zarządzanie działami związanymi z militarami oraz sztuką cechową, a także ustalaniem strat wojennych muzeum. W 1950 roku objął stanowisko zastępcy dyrektora ds. naukowych, które pełnił aż do przejścia na emeryturę w 1971 roku.
W 1955 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego. Bocheński był również współzałożycielem Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, gdzie pełnił funkcję pierwszego prezesa od 1957 do 1971 roku oraz został członkiem honorowym w 1972 roku. Był twórcą i redaktorem naczelnym kwartalnika „Arsenał” w latach 1957–1958, a później czasopisma „Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego”. Od 1975 roku działał jako wiceprzewodniczący Komisji Teorii i Historii Sztuki Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
W swojej karierze był odznaczony wieloma nagrodami, w tym Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w latach 1939 i 1963, Medalem 10-lecia Polski Ludowej w 1955 roku, a także Odznaką „Przodownika Pracy” w tym samym roku. Oprócz tego uzyskał tytuł członka honorowego włoskiego towarzystwa bronioznawczego „Accademia di San Marciano” w Turynie w 1962 roku.
Wydawnictwa zwarte
Zbigniew Bocheński był autorem wielu istotnych publikacji, które wnosiły cenny wkład w badania historyczne. Jego prace obejmowały różnorodne tematy związane z architekturą i zbrojnictwem polskim. Oto kluczowe wydawnictwa, które ukazały się drukiem:
- Dwór obronny w Dębnie (Kraków 1926),
- Dwór obronny arcybiskupa Władysława Oporowskiego (zm. 1453 r.) w Oporowie pod Kutnem (Kraków 1930),
- Polskie szyszaki wczesnośredniowieczne (Kraków 1930),
- Obrazy Giambattisty Pittoniego w Kościele N P. Marji w Krakowie (Kraków 1934),
- Nowe materjały do zagadnienia polskich szyszaków wczesnośredniowiecznych (Kraków 1935),
- Armaty Oswalda Baldnera (Kraków 1937),
- Krakowski cech mieczników (Kraków 1937),
- Zamek w Dębnie (Warszawa 1948),
- Grupa szabel polskich z drugiej polowy w. XVIII (Kraków 1956),
- Ze studiów nad polska zbroją husarską (Kraków 1960),
- Próba określenia genezy polskiej zbroi husarskiej (Kraków 1964),
- Bechter z roku 1580 i jego pochodzenie na tle typologiczno-porównawczym (Kraków 1971).
Publikacje te wywarły istotny wpływ na odkrywanie i dokumentowanie polskiej historii oraz kultury materialnej, a także przyczyniły się do rozwoju nauki w Polsce.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Tomasz Hołowiński | Jan Dąbrowski (historyk) | Roman Pelczar | Józef Marecki | Jerzy Ginalski (archeolog) | Władysław Szombara | August Mazurkiewicz | Adam Urbanek | Kazimiera Moskalówna | Stanley Kronenberg | Piotr Rachwał | Lesław Hostyński | Marcin z Krosna | Mieczysław Szurmiak | Kazimierz Zając (ekonomista) | Fabius Gross | Halina Nieć | Jan z Krosna | Tadeusz Łopatkiewicz | Ignacy KranzOceń: Zbigniew Bocheński (historyk)