Franciszek Trzecieski

Polityka i administracja

Franciszek Kornel Cyprian Trzecieski, znany również jako Franciszek Trzecieski, to postać o znaczącym wpływie w historii Polski. Urodził się 24 sierpnia 1807 roku w Polance, a zmarł 15 grudnia 1875 roku w Bogoniowicach. Był on nie tylko powstańcem listopadowym, ale również oficerem i ziemianinem.

W swojej karierze politycznej pełnił funkcję posła na Sejm Ustawodawczy 1848 oraz na Sejm Krajowy Galicji. Jego działalność obejmowała również szeroki zakres tematyczny, w tym działania społeczne, gospodarcze i polityczne, które miały na celu poprawę sytuacji w ówczesnej Polsce.

Życiorys

Franciszek Trzecieski był osobą o niezwykle bogatym życiorysie, którego edukacja rozpoczęła się w gimnazjum we Lwowie. Następnie kontynuował naukę na wydziale prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego. Jako zamożny ziemianin, w latach 1848–1855 posiadał majątek w Gorajowicach, który obejmował wsie: Brzyszczki, Glinik Niemiecki, Gorajowice, Hankówka oraz Kaczorowy.

Trzecieski był również współwłaścicielem dóbr Ulaszowy i Kowalowy, usytuowanych pod Jasłem, a także miał majątek Ujścia Ruskiego wspólnie z bratem Tytusem, w skład którego wchodziły takie miejscowości jak: Kwiatoń, Przysłup, Smerekowiec oraz Uście Ruskie. W 1833 roku objął zarząd nad Bogoniowicami, które składały się z miasta Ciężkowice oraz wsi: Bogoniowice, Kipszna, Ostrusza i Tursko.

Jako uczestnik powstania listopadowego, w roku 1831 włączył się w działania wojska gen. Girolamo Ramorino, mając na swoim koncie odbiór Złotego Krzyża Orderu Virtuti Militari, który otrzymał po bitwie pod Drobinką. Franciszek propagował ideę zniesienia pańszczyzny oraz podniesienia poziomu oświaty wśród najuboższych warstw społecznych. Brał także udział w powstaniu galicyjskim w 1846 roku. Jego działalność polityczna była aktywna w okresie Wiosny Ludów, kiedy to pełnił rolę członka Rady Narodowej Lwowskiej w 1848 roku.

Jako poseł do Sejmu Konstytucyjnego w Wiedniu i Kromieryżu (od 17 lipca 1848 do 7 marca 1849), reprezentował galicyjski okręg wyborczy Rozwadów. W parlamencie należał do „Stowarzyszenia”, organizacji skupiającej demokratycznych przedstawicieli polskich.

Osoba ta uczestniczyła również w powstaniu styczniowym, w organizacji krakowskiej, co skutkowało jego aresztowaniem i uwięzieniem. Był zatem inicjatorem w 1842 roku oraz współzałożycielem (w 1860) Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie, której kuratorem pozostawał aż do 1875 roku. W 1845 roku został członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie. W 1866 roku zainicjował powstanie Biblioteki Narodowej i stworzył Wydawnictwo „Dzieła Tanie i Pożyteczne”. Dodatkowo, w 1868 roku założył Towarzystwo Przyjaciół Oświaty oraz zasiadał w Radzie Powiatu w Grybowie w latach 1867-1875.

W okresie swojej działalności, był wybierany z I kurii w obwodzie sądeckim na posła do Sejmu Krajowego Galicji, pełniąc te funkcje w trzech kadencjach (I kadencja: 1861-1867, II kadencja: 1867-1868, III kadencja: 1870-1876, zmarł w 1875 roku). Zmarł i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Ciężkowicach.

Rodzina i życie prywatne.

Franciszek Trzecieski przyszedł na świat w zamożnej rodzinie ziemiańskiej, jako potomek Jana Michała Trzecieskiego (1744-1842) i Magdaleny Franciszki z Wiktorów. W jego rodzinie był także brat Tytus (1811–1878), który był dziedzicem Miejsca Piastowego,Polanki oraz Bóbrki. Siostrą Franciszka była Maria. Rodzina Trzecieskich miała znaczące powiązania i wpływy, co miało wpływ na ich życie społeczne oraz polityczne.

Jednym z członków rodziny, który zdobył publiczne uznanie, był jego bratánek Jan Wojciech, który pełnił rolę posła. W 1833 roku Franciszek Trzecieski zawarł związek małżeński z Anną Fihauser (1800-1891), co także podkreślało jego status społeczny oraz wpływy rodziny.

Z małżeństwa tego narodziła się córka Ludwika Emilia (ur. 1837 r.), która wyszła za Wincentego Ignacego Bobrowskiego (1832-1899), znanego komediopisarza oraz bankowca, co jeszcze bardziej podkreśla dorobek rodziny Trzecieskich w sferze kultury i finansów.

Przypisy

  1. Trzecieski Franciszek Kornel Cypryan - Encyklopedia Ciężkowic - online [15.12.2019 r.]
  2. a b c Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Trzecieski, Franciszek Ritter von - Parlamentarier 1848-1918 online [01.12.2019 r.]
  3. Kazimierz Piliński: R. 1892–1917. Dwudziestopięciolecie działalności Sodalicyi Maryańskiej panów Ziemi Sanockiej. Miejsce Piastowe: Sodalicja Mariańska, 1917, s. 21.
  4. 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”, s. 2, Nr 11 (568) z 01.06.1911 r.
  5. Protokoły Koła Polskiego w wiedeńskiej Radzie Państwa (lata 1867–1868), oprac. Zbigniew Fras i Stanisław Pijaj, Kraków 2001, s. 27.
  6. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, s. 348.
  7. Krzysztof Ślusarek, W przededniu autonomii. Własność ziemska i ziemiaństwo zachodniej Galicji w połowie XIX wieku, Warszawa 2013, s. 381.
  8. Rozprawy c. k. galicyjskiego towarzystwa gospodarskiego, Tom 4, Lwów 1848, s. 186.
  9. Spis szczegółowy Deputowanych Galicji na sejm walny do Wiednia, "Jutrzenka" nr 74 z 28.06.1848 r., s. 304.
  10. Stolarczyk M., Działalność lwowskiej Centralnej Rady Narodowej, Rzeszów 1994.

Oceń: Franciszek Trzecieski

★★★★★
Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:14