Suchodół to interesująca część miasta Krosno, która pełni funkcję jednostki pomocniczej gminy i jest uznawana za dzielnicę. Dawniej stanowiła wieś, która została lokowana na prawie niemieckim już w 1430 roku. W 1953 roku Suchodół został przyłączony do Krosna, a jego historia sięga wieków wstecz.
Obszar ten leży nad rzeką Lubatówką oraz potokiem Badoń. W okolicy utworzono użytek ekologiczny, co podkreśla wartość przyrodniczą regionu. Etymologia nazwy „Suchodół” wskazuje na obszary suche, które można spotkać w nizinach nadrzecznych, jak również naturalne jarów, które kiedyś chroniły dostępu do grodów.
Według lokalnych legend, szlak węgierski prowadzący wzdłuż rzeki Lubatówki był przechodzony przez znane postacie, takie jak św. Wojciech, św. Jadwiga, a także św. Jan z Dukli. Warto zaznaczyć, że Suchodół miał swoje znaczenie jako wieś królewska w czasach, gdy znajdował się w ziemi sanockiej województwa ruskiego, a na przełomie XVI i XVII wieku był częścią tenuty Besko starostwa sanockiego.
W wiejskim krajobrazie wyróżnia się także ulica Dębowa, która jest nierozerwalnie związana z legendą o królowej Jadwidze. Jak opisuje ks. Sarna, królowa pragnęła wybudować kościół na górce granicznej między Suchodołem a Głowienką. Niestety, mieszkańcy tych wiosek sprzeciwili się jej planom, co doprowadziło do obrazy królowej, która miała powiedzieć, że nikt z tych wsi nie zostanie duchownym.
Suchodół ma również swoje miejsce w historii Polski, jako miejsce walk konfederacji barskiej w maju 1772 roku. Znajdują się tutaj również symboliczne nagrobki upamiętniające tych, którzy zginęli w walkach o wolność. Warto podkreślić, że w roku 1876 wieś liczyła 910 mieszkańców i miała znaczące granice z Głowienką, Miejscem Piastowym oraz wschodem, gdzie stykała się z Krościenkiem Niżnym i Łężanami. Od zachodu sąsiadowała z dziś istniejącą dzielnicą Polanka.
W granicach dawnych terenów Suchodołu znajdowały się obszary, które obecnie zajmuje lotnisko oraz osiedle im. Traugutta, a także cmentarz komunalny oraz kościół św. Piotra Apostoła i Jana z Dukli, które są ważnymi miejscami dla lokalnej społeczności.
W 1897 roku Suchodół zyskał na znaczeniu dzięki powstaniu drugiej po Czernichowie (1864) najstarszej szkoły rolniczej w Galicji, która wyróżniała się już znaczną autonomią oraz możliwością nauczania w języku polskim. 14 września 1900 roku, na wzgórzu Pod Dębem odbyły się Wielkie Manewry, które były obserwowane przez Cesarza Austrii Franciszka Józefa. W trakcie I wojny światowej miały miejsce tragiczne bratobójcze walki nad Lubatówką, a poległych chowano na pobliskim cmentarzu.
Na apel Józefa Piłsudskiego z Suchodołu zgłosiło się 20 mężczyzn, którzy w latach 1919–1920 walczyli pod rozkazami Komendanta Legionów. W miejscowości postawiono pomnik upamiętniający imiennie 19 mieszkańców, którzy polegli w I i II wojnie światowej. Obecnie, powierzchnia dzielnicy wynosi 726,51 ha, a w roku 2019 liczba mieszkańców wyniosła 2 949.
Ludzie związani z Suchodołem
Wśród osób związanych z Suchodołem, Józef Jurczyk wyróżnia się jako rolnik oraz poseł na Sejm RP, który miał wpływ na lokalną społeczność.
Nie można również zapomnieć o Leon Stecu, znanym jako „Gustaw”, który był członkiem Armii Krajowej oraz kierownikiem szkoły. Jego zaangażowanie w Kurs Podchorążówki AK w Suchodole sprawiło, że był inwigilowany przez Urząd Bezpieczeństwa, co zakończyło się tragicznie – poniósł śmierć.
Józef Zajdel, znany jako „Podkowiak”, był kluczową postacią w organizacji partyzantki i utworzeniu punktu przerzutowego na Węgry, gdzie gościł Stanisława Węklara.
Warto także wspomnieć o Stanisławie Wenklarze, zwanym „Wujkiem”, który był miejscowym organizatorem ZWZ oraz Komendantem Obwodu OP-15 Krosno w 1944 roku.
Józef Drelichowski, noszący przydomki „Kłos” i „Hen” (1891–1977), był zastępcą, a później Kierownikiem Obwodu AK, pełniąc ważną rolę w ruchu oporu.
Wśród miejscowych bohaterów znajduje się także Jan Czuchra, znany jako „Janczar”, który (ur. 1922) służył w Oddziale „Orskiego” pod dowództwem Józefa Czuchry. Uczestniczył jako ochotnik w I Armii Wojska Polskiego w walkach o Warszawę, Płock, Bydgoszcz oraz Wał Pomorski, otrzymując odznaczenie Krzyżem Partyzanckim.
Kazimierz Czuchra, znany jako „Ziuk”, zginął tragicznie w czasie obławy niemieckiej w Żeglcach 3 maja 1944 roku.
Nie można pominąć płk. Franciszka Suchodolskiego de Suchodół, który był dowódcą 13 Galicyjskiego Regimentu Ułanów.
Ważnym twórcą z Suchodola jest Józef Wilk, urodzony w 1881 roku. Był rzeźbiarzem, medalierem oraz pedagogiem. Jego prace obejmują m.in. pomnik cesarza Franciszka Józefa w Sarajwie oraz ołtarz w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu. Wiele jego realizacji znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej.
Nie zapominajmy o Józefie Bachu, który był legionistą i dyrektorem Państwowej Szkoły Rolniczej w Suchodole, przyczyniając się do rozwoju lokalnej edukacji.
Na terenie dzielnicy znajduje się
Na terenie dzielnicy można znaleźć wiele interesujących obiektów, w tym:
- Szkołę Rolniczą z 1897 roku, która po remoncie służy obecnie jako Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa,
- Szkołę Podstawową nr 5 im. Jana Pawła II,
- Krośnieńską Bibliotekę Publiczną, Filia nr 2,
- Pomnik upamiętniający poległych w I oraz II wojnie światowej,
- Mogilę Konfederatów barskich z Krzyżem,
- Zabytkowe kapliczki.
Przypisy
- Osiedla i dzielnice Krosna. Które są największe, a które mają najwięcej mieszkańców? [online], Krosno Nasze Miasto [dostęp 19.11.2022 r.] (pol.)
- Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13.12.2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- Uchwała numer XXVI/542/04 Rady Miasta Krosna z dnia 28.10.2004 r. w sprawie utworzenia użytku ekologicznego pod nazwą Dolina potoku Badoń
- Dzielnice i osiedla. [dostęp 25.08.2020 r.]
- Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1], Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty, Dział II-gi, "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 4.
- Lustracja województwa ruskiego 1661-1665, Cz. 1, Ziemia Przemyska i Sanocka, wydali Kazimierz Arłamowski i Wanda Kaput, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 250.
- Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 249
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Polanka (Krosno) | Śródmieście (Krosno) | Krościenko Niżne | Zawodzie (Krosno) | GuzikówkaOceń: Suchodół (Krosno)